Phân tích ảnh hưởng của vụ phá sản Mt. Gox đến thị trường Bitcoin

Sàn giao dịch MtGox được thành lập vào tháng 7 năm 2010, từng là nền tảng giao dịch lớn nhất trong lĩnh vực Bitcoin, với khối lượng giao dịch chiếm hơn 80%. Năm 2013, sàn giao dịch này đã gặp phải sự kiện 850.000 Bitcoin bị đánh cắp, dẫn đến việc phá sản. Sau đó, khoảng 200.000 Bitcoin đã được tìm lại, kể từ năm 2014, các nhà đầu tư và người được tòa án chỉ định làm ủy thác đã tiến hành một cuộc kiện tụng bồi thường dài dòng liên quan đến những đồng tiền này.

Trong thời gian dài chờ đợi kết quả, một số tổ chức và cá nhân đã thực hiện giao dịch quyền đòi nợ. Ví dụ, vào năm 2019, một tập đoàn đầu tư đã mua quyền đòi nợ mỗi đồng Bitcoin với giá 900 đô la, mức giá này gấp đôi giá Bitcoin khi Mt. Gox phá sản. Giá giao dịch quyền đòi nợ sẽ thay đổi theo biến động của thị trường, và người cho vay ban đầu có thể thu hồi một phần vốn bằng cách bán quyền đòi nợ.

Năm 2021, MtGox đã thông qua kế hoạch bồi thường. Do tài sản bị đánh cắp không thể được thu hồi hoàn toàn, sàn giao dịch chỉ có thể bồi thường cho các chủ nợ khoảng 23,6% tài sản ban đầu. Các chủ nợ có thể chọn nhận bồi thường một lần trước, nhưng sẽ bị giảm giá, tỷ lệ bồi thường chỉ là 21%; nếu không chấp nhận, có thể phải chờ đợi lâu hơn, số tiền bồi thường cuối cùng có thể nhiều hơn hoặc ít hơn.

Tài sản bồi thường bao gồm hai phần: tiền mặt và Bitcoin. Tiền mặt chiếm 5%-10%, từ số Bitcoin được chính phủ Nhật Bản bán trong thời điểm đỉnh cao năm 2017; Bitcoin chiếm 90%-95%. Thời gian bồi thường (cũng là thời gian Bitcoin vào thị trường) dự kiến sẽ mất từ hai đến ba tháng. Năm sàn giao dịch sẽ chấp nhận Bitcoin của Mt. Gox để hoàn trả nợ, và phân phát cho các chủ nợ, thời gian biểu của từng nền tảng có chút khác biệt.

Vào tháng 5 năm 2024, Bitcoin trong ví lạnh của Mt. Gox đã di chuyển lần đầu tiên sau năm 2018, gây ra sự hoảng loạn trên thị trường. Vào ngày 5 tháng 7, địa chỉ tài khoản Mt. Gox đã di chuyển 47.000 đồng token, trong đó 1.545 đồng đã được chuyển vào một nền tảng giao dịch, bắt đầu tiến hành bồi thường. Ngày hôm đó, cộng với việc chính phủ Đức bán tháo Bitcoin, đã dẫn đến mức giảm lớn nhất trong một ngày vượt quá 8%.

Tính đến ngày 12 tháng 7, 138.000 đồng Bitcoin vẫn nằm trong địa chỉ tài khoản của MtGox, áp lực bán thực tế vẫn chưa hoàn toàn vào thị trường. Sự sụt giảm vào ngày 5 tháng 7 có thể được coi là một phần hiện thực hóa kỳ vọng về áp lực bán từ MtGox.

Phân tích cho thấy, các chủ nợ của Mt. Gox có thể sẽ không bán hết toàn bộ Bitcoin. Từ góc độ lợi nhuận, lợi nhuận của các chủ nợ ban đầu khoảng 24 lần, ngay cả khi mua lại nợ cũng có lợi nhuận trên 10 lần. Các nhà đầu tư dài hạn có thể sẽ không bán hết. Giả sử 75% các chủ nợ chấp nhận thanh toán một lần trước hạn, thì số Bitcoin thực tế được sử dụng để thanh toán khoảng 94117 đồng.

So với đó, chính phủ Đức đã bán ra khoảng 43.700 Bitcoin, trị giá khoảng 2,4 tỷ USD trong vòng 23 ngày kể từ ngày 19 tháng 6. Điều này đã dẫn đến việc giá Bitcoin giảm mạnh nhất với mức giảm 19% trong một ngày. Thị trường thường có xu hướng giảm trước khi thực sự diễn ra việc bán token.

Về nhu cầu ETF Bitcoin, trong 15 ngày làm việc từ 19 tháng 6 đến 10 tháng 7, dòng tiền ròng vào ETF là 600 triệu USD, trung bình 43 triệu USD mỗi ngày. Nhu cầu này không đủ để hoàn toàn bù đắp áp lực bán ra từ chính phủ Đức.

Kết luận là nếu việc bồi thường của Mt. Gox hoàn tất trong vòng một tháng, sức ép bán ra trên thị trường sẽ tương tự như việc chính phủ Đức bán ra. Với nhu cầu hiện tại của ETF, có thể không đủ sức để hấp thụ, giá Bitcoin có thể tiếp tục giảm. Nếu thời gian bồi thường kéo dài hơn, số lượng Bitcoin vào thị trường hàng ngày sẽ ít, có thể không gây ra một đợt giảm mạnh ngay lập tức, nhưng có thể có một thời gian dao động và điều chỉnh.

Hiện tại, số lượng Bitcoin thực tế chuyển vào sàn giao dịch của Mt. Gox là có hạn. Khi việc phân phối quy mô lớn đến các địa chỉ sàn giao dịch xảy ra, có thể tạo ra sự hoảng loạn lớn, dẫn đến sự sụt giảm mạnh. Tuy nhiên, khi cá nhân bán phân tán, có thể sẽ không gây ra sự giảm giá đáng kể.